ظرفیت فعل و ساختهای بنیادین جمله در ترکی آذربایجانی، پژوهشی براساس دستور وابستگی

در این پژوهش با بررسی پیکره‏ای متشکل از 180 فعل پرکاربرد ترکی آذربایجانی ظرفیت نحوی-واژگانی آنها را به دست آوردیم. متمم‏های فعل ترکی آذربایجانی عبارتند از: فاعل، متمم مستقیم، تمیز، مسند، بندی، آیی، دانی، دایی و متمم‏های حرف اضافه‏ای پسایندی. در ظرفیت فعل حداقل صفر متمم و حداکثر چهار متمم حضور دارند. بنابراین ترکی آذربایجانی دارای افعالی با ظرفیت صفر، یک، دو، سه و چهار متمم است. همچنین در این پژوهش به بیست و یک ساخت بنیادین در جملات ترکی آذربایجانی دست یافتیم و مشخص شد که تعداد ساختهای بنیادین در این زبان از تعداد 23 ساخت بنیادین در زبان فارسی کمتر است. برای مشخص کردن ساختهای بنیادین پرکاربرد پیکر? دومی مشتمل بر 302 جمله را بررسی کرده و ساختهای بنیادین آنها را دسته‏بندی کردیم. حاصل کار این بود که ساختهای بنیادین ||فاعل، مفعول||، ||فا، مسند|| و ||فاعل|| پرکاربردترین ساختهای بنیادین جمله در زبان ترکی آذربایجانی هستند. در انتها ده ساخت پرکاربرد فارسی را با ترکی آذربایجانی مقایسه کرده و به این نتیجه رسیدیم که چهار ساخت بنیادین در این زبانها به لحاظ بسامد به یکدیگر شبیه هستند.